چکیده: (17 مشاهده)
استانداردهای اخلاقی در آزمایشهای بالینی برای حفاظت از شرکتکنندگان انسانی و تضمین اعتبار علمی بسیار ضروری هستند. با وجود چارچوبهای جهانی مانند اعلامیه هلسینکی و اصلاحات ملی در ایران، شواهد نشان میدهد که نقصهای اخلاقی در مستندات و اجرای آزمایشها همچنان وجود دارد.
هدف این مطالعه بررسی و ارزیابی نظاممند مسائل اخلاقی مطرح در آزمایشهای بالینی است. این تحلیل قصد دارد چالشهای اخلاقی رایج را شناسایی کند، دستورالعملها و چارچوبهای نظارتی موجود را ارزیابی نماید و پیشنهاداتی برای بهبود رفتار اخلاقی در تحقیقات بالینی ارائه دهد. با ارائه یک مرور جامع، این مطالعه به دنبال افزایش آگاهی و درک مسائل اخلاقی در میان پژوهشگران، شرکتکنندگان و سیاستگذاران مرتبط با آزمایشهای بالینی است.
این مطالعه توصیفی گذشتهنگر، تمامی پروپوزالهای آزمایشهای بالینی تأیید شده توسط دانشگاه علوم پزشکی گیلان در بازه زمانی ژانویه ۲۰۱۸ تا دسامبر ۲۰۲۲ را بررسی کرد. دادهها با استفاده از یک چکلیست ساختاریافته استخراج شدند که شامل اطلاعات جمعیتشناسی محققان، وابستگی به دانشکده، رشته بالینی، وجود فرم رضایت آگاهانه، استفاده از دارونما (پلاسبو) و محرومیت از درمان بود.
در مجموع ۲۱۹ پروپوزال بررسی شد. تنها 137 مورد ۶۲/۵درصد شامل فرم رضایت آگاهانه بودند، 26مورد ۱۱/۹درصد استفاده از دارونما داشتند و 11 مورد 5درصد شامل محرومیت از درمان بودند. بیشترین تعداد مطالعات در سال ۲۰۱۸ ، 64 مورد ۲۹/۲ درصد ارائه شده و بیشتر آنها به دانشکده پزشکی146 نفر ۶۶/۷درصد وابسته بودند. اکثریت محققان مرد بودند119 نفر 53/4درصد . رشتههای پرستاری، بیهوشی و مامایی و زنان فعالترین حوزهها بودند. مستندسازی اخلاقی در رشتههای مختلف تفاوت قابل توجهی داشت.
با وجود بهبودهای سطح ملی در زیرساختهای اخلاق پژوهش در ایران، شکافهای قابل توجهی در سطح مؤسسات وجود دارد. تلاشهای هدفمند برای ارتقای آموزشهای اخلاقی، تقویت فرآیندهای بازبینی و تضمین رعایت مستمر استانداردهای بینالمللی در همه رشتهها ضروری است.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
عمومى دریافت: 1404/4/21 | پذیرش: 1404/8/24 | انتشار: 1404/9/9